TREC een veelzijdige vorm van de paardensport

TREC! Ken jij deze discipline al? De Paardengruiter heeft een maand geleden kennis mogen maken met Yaël Wessel-de Haan, een zeer bevlogen amazone die actief is in de discipline TREC. Yaël rijdt met haar paard Mila internationale wedstrijden en heeft in 2024 namens team NL deel mogen nemen aan het EK TREC in Schaijk. Daarnaast geeft ze TREC lessen en heeft ze inmiddels ook al een mooie indoor PTV wedstrijd georganiseerd. Hier stond behendigheid en het plezier tussen mens en dier centraal.

Wat is TREC?

TREC, oftewel “Techniques de Randonnée Équestre de Compétition” is een veelzijdige paardensport afkomstig uit Frankrijk met als doel, de vaardigheden van ruiters en paarden te testen, die nodig zijn voor langeafstandstochten. Het is geschikt voor ruiters van alle niveaus en paarden van alle rassen. Combinaties met een sterke band tussen ruiter en paard blinken vooral in de sport uit. TREC combineert elementen van uithoudingsvermogen, oriëntatie, en behendigheid, en bestaat uit drie verschillende onderdelen:

1. POR (Parcours d’Orientation et de Régularité): Dit is een oriëntatierit waarin ruiters met behulp van kaart en kompas een route moeten volgen door afwisselend terrein. Het doel is om de juiste weg te vinden binnen een bepaalde tijd, waarbij precisie en regelmatigheid belangrijk zijn.
2. MA (Maîtrise des Allures): In dit onderdeel wordt de beheersing van het paard beoordeeld. Ruiters moeten over een afgebakend stuk terrein een zo langzaam mogelijke galop en een zo snel mogelijke stap laten zien, zonder tactfouten te maken.
3. PTV (Parcours en Terrain Varié): Dit is een hindernissenparcours dat bestaat uit zowel natuurlijke als door de mens gemaakte obstakels. Het parcours simuleert uitdagingen die ruiters tijdens een buitenrit kunnen tegenkomen, zoals bruggen, poorten en steile hellingen. Hier wordt het vermogen van paard en ruiter getest om deze obstakels veilig en effectief te overwinnen.

Het seizoen loopt van april tot september

TREC is een zomersport met een seizoen van +/- april tot september. Wedstrijden in Nederland worden georganiseerd door TREC Club Nederland of namens de NHAV en duren 1 of 2 dagen. Bij een meerdaagse wedstrijd kampeer je met alle deelnemers op de wedstrijdlocatie. De paarden overnachten in een paddock of op stal, terwijl de ruiters slapen in een tent, camper of caravan. Er wordt gezamenlijk gegeten – hoe gezellig is dat!

Je hebt niet veel ervaring nodig om mee te doen

Je kunt in je eentje meedoen aan de wedstrijd of in een team van 2 of 3 ruiters, we noemen dit rijden in equipe. Je hebt niet veel ervaring nodig om voor het eerst aan een wedstrijd mee te doen. Van tevoren ontvang je uitgebreide informatie, en ook tijdens de wedstrijd is iedereen erg behulpzaam. Zo loop je samen met andere deelnemers het PTV-parcours en kun je altijd nog vragen stellen.

De POR: op pad met kaart en kompas

Op een tweedaagse wedstrijd start je doorgaans met de POR, de oriëntatierit. Afhankelijk van je niveau rijd je een rit van 25 tot 45 kilometer. De POR start in de Maproom, hier krijg je 20 minuten de tijd om van de moederkaart de route over te nemen op je eigen kaart. Je mag tijdens de POR enkel deze eigen ingetekende kaart meenemen. Het is dus van groot belang dat je de route netjes overneemt van de moederkaart.

Na 20 min moet je de Maproom verlaten en stap je op je paard, het avontuur gaat dan echt beginnen. Met behulp van je eigen kaart en kompas navigeer je zo goed mogelijk door de natuur. Als je de route goed volgt zul je vanzelf bij een post aankomen. Op de post zit een jurylid die aangeeft of je de juiste aanrijdroute hebt gevolgd en je aankomst en vertrektijd noteert. Op de post moet je namelijk 5 minuutjes wachten totdat je weer door mag.

Als de jury aangeeft dat de wachttijd is verstreken, ga je weer op pad. Je krijgt altijd een te rijden snelheid mee, je mag niet te langzaam maar ook niet te snel op de volgende post aankomen. Waar deze posten zitten? Dat weet je van te voren niet. Het is dus een best precies spelletje om de juiste route en de juiste tijd te rijden.

Naast normale posten is er ook een middagpost waar je een lekkere lunch krijgt en je 20 minuutjes de tijd hebt om even bij te komen. De POR uitzetter kiest vaak een mooie plek uit waar de paarden ook even gras kunnen eten en wat water kunnen drinken. Paardenwelzijn staat in de TREC hoog in het vaandel.

Onderweg kun je knippers tegenkomen: dat zijn stempels die gaatjes in je kaart maken als bewijs dat je de juiste route hebt gevolgd. Je knipt hiermee in je ruiterkaart om achteraf aan de jury te bewijzen dat je de juiste route hebt gevolgd. Voor elke gemiste of verkeerd aangereden post, en voor elke gemiste knipper, krijg je strafpunten. Ook je rijtijd telt mee in de puntentelling. Degene – of het team – met de minste strafpunten na de POR staat na dag 1 bovenaan het klassement.

De MA: beheersing van de gangen

De zondagmorgen start doorgaans met de MA: de gangenproef. Hierbij moet de ruiter laten zien dat hij/zij het paard goed onder controle heeft in galop en in stap. Er is een baan van 150 meter lang en 2 meter breed uitgelegd waar aan weerszijden diverse juryleden zitten.

Op de heenweg moet je jouw paard in een langzame galop van de start naar de finish loodsen, zonder dat deze een tactfoutje maakt, uit de galop valt of de zijmarkering overschrijdt. Gaat het toch mis – bijvoorbeeld door een tactfout, het verlaten van de baan of het terugvallen in draf – dan krijg je direct 0 punten. Lukt het je om je paard in een mooie, rustige galop te tonen, dan kun je tussen de 1 en 30 punten verdienen, afhankelijk van je snelheid: hoe langzamer, hoe hoger je score.

Na het galopperen draai je om en neem je hetzelfde traject af in een zo snel mogelijke stap. Ook hier is het weer van belang dat je paard geen tactfoutjes maakt of aandraaft. In stap zijn weer max. 30 punten te verdienen, hoe sneller de stap, hoe meer punten je krijgt.

Een ruiter die zijn/haar paard goed onder controle heeft, kan dus een grote voorsprong op de andere ruiters pakken als er een goede MA gereden wordt.

De PTV: hindernissen in het terrein

Het laatste onderdeel is de PTV, een spectaculair parcours met diverse obstakels die je tegen kunt komen in de natuur. De parcoursbouwer stelt een uitdagende mix samen van obstakels: sommige moet je rustig en stijlvol nemen, andere worden beoordeeld op de gekozen gang, en weer andere neem je te voet, aan de hand van je paard.

De PTV is aangepast aan het niveau zodat het zowel voor de beginnende als de ervaren ruiter een uitdaging is. Wil je een obstakel liever overslaan, dan kun je je voor dat onderdeel afmelden bij de jury. Dat is wel zo prettig.

Enkele obstakels uit de PTV zijn; de laaghangende takken, smalle doorgang, de brug, de waterpassage, het achterwaarts gaan en een boomstam.

De laaghangende takken vormen een nagemaakt obstakel. Je oefent zo om veilig en comfortabel op/naast je paard te hangen zodat je zonder kleerscheuren door een dicht bebost gedeelte kunt rijden. In de PTV moet je in één gang onder de takken door, zonder de takken van de staanders af te tikken.

De smalle doorgang is aangegeven met balken op de grond. Op buitenrit kom je namelijk geregeld smalle paden tegen. Je wilt deze met je paard op een veilige manier nemen. In de PTV komt de smalle doorgang zowel aan de hand als gereden voor. Hierbij moet het paard in één gang door de smalle doorgang gaan, zonder de balken aan te tikken of een voet buiten de balken te zetten.

De brug is een obstakel gereden op stijl en in stap. Op buitenrit weet je namelijk nooit zeker of de brug veilig is. Een rustige benadering is daarom van belang om dit obstakel veilig te nemen.

De waterpassage is ook zo’n obstakel. Kom je water tegen in het bos, dan weet je vaak niet goed hoe diep het water is en of het een veilige ondergrond heeft. Daarom wordt het water genomen in stap en beoordeeld op stijl. Daarbij is het een goede test of het paard de ruiter vertrouwd om het spannende water in te lopen. Het achterwaarts gaan wordt zowel aan de hand als onder het zadel gevraagd. Stel je voor: je rijdt een smal pad in, maar ineens kun je niet verder. Dan moet je samen met je paard veilig achteruit terug. In de PTV wordt deze situatie nagebootst met een met balken gemarkeerde hindernis, waarbij je – afhankelijk van je niveau – 1 tot 4 meter recht achterwaarts moet gaan.

De boomstam is een obstakel dat in de PTV zowel rijdend als aan de hand kan worden gevraagd. Denk aan een omgewaaide boom op het pad: je moet samen met je paard op een veilige en gecontroleerde manier oversteken. In de PTV wordt dit nagebootst, en het obstakel wordt beoordeeld op stijl. De jury ziet graag een rustige, veilige sprong.

Wat moet je meenemen tijdens een TREC-wedstrijd?

In TREC is de uitrusting van je paard grotendeels vrij te kiezen. Je mag bijvoorbeeld starten met een dressuur- of springuitrusting, of met een westernzadel. Let op: lees vooraf altijd het reglement goed door, want de regels kunnen per organisatie verschillen. Veel ruiters vinden het bovendien leuk om in een herkenbare kleur te rijden, zodat ze goed opvallen tijdens de wedstrijd.

In de POR is het verplicht om een bepakking mee te nemen. Bij één van de posten in POR wordt er gecontroleerd of jij deze onderdelen allemaal mee hebt. Mis je één of meer onderdelen? Dan krijg je hier strafpunten voor. De verplichte bepakking bestaat uit:

• Halster (of halsterhoofdstel) en touw
• Identificatiepapieren van paard en ruiter
• Zakmes
• Hoevenkrabber
• Fluorescerend hesje

Naast de verplichte bepakking kan het ook handig zijn om enkele extra onderdelen mee te nemen tijdens de POR. Denk hierbij aan wat eten en drinken voor onderweg, info over eventuele ziektes/allergieën, een extra touw voor als er iets stuk gaat of hoefschoenen voor als het paard zijn ijzers verliest.

Deze blog is geschreven in samenwerking met Yaël Wessel – de Haan @Yael.equine.

Voor ruiters met passie

Bij De Paardengruiter delen we jouw liefde voor paarden en alles wat met paardrijden te maken heeft. Onze passie is de drijvende kracht achter onze webshop, en dat zie je terug in elk zorgvuldig geselecteerd product. Of je nu op zoek bent naar praktische items voor TREC, stijlvolle kleding, comfortabele zadels of fijne verzorgingsproducten – ons assortiment is vrolijk, gevarieerd en altijd afgestemd op de behoeften van ruiter én paard. Neem gerust een kijkje in de webshop en laat je inspireren!