Een hoofdstel is een van de belangrijkste onderdelen van de uitrusting van uw paard of pony. Maar wanneer kies je voor welk hoofdstel? Je hebt verschillende typen hoofdstellen. Hieronder bespreken we de meest gebruikte hoofdstellen.
Engels hoofdstel
Het engels hoofdstel is het meest gebruikte hoofdstel. De meeste ruiters rijden hiermee. Je hebt verschillende typen neusriemen bij het engelse hoofdstel. Over het algemeen word het hoofdstel met een gecombineerde neusriem gebruikt. Bij de gecombineerde neusriem zit boven de neus vast met een extra sperriem eraan. De sperriem gaat voor het bit langs. Dit hoofdstel heeft de werking dat het paard zijn mond niet open kan doen. Het nadeel van deze neusriem is dat het kan zijn dat de wangen van het paard tegen de kiezen word getrokken.
Ook heb je hoofdstellen met een hoge neusriem. Deze wordt veelal gebruikt als je met stang en trens rijd. Dit mag vanaf de klasse Z dresuur. Het geeft het paard iets meer bewegingsruimte met de mond.
Dan heb je nog hoofdstellen met een lage neusriem. De neusriem loopt dan net als de sperriem voor het bit langs. Je moet er wel voor zorgen dan de bitringen vrij liggen en de neusriem niet te strak aangetrokken word. Er moeten minimaal nog twee vingers tussen kunnen en zorgen dat de neusriem op het neusbotje ligt. De neusriem zorgt ervoor dat het bit stabieler in de mond ligt.
Stang en trens hoofdstel
De stang en trens hoofdstellenkom je vaak pas tegen als je de klasse Z dressuur of hoger rijd. Je rijd met dit hoofdstel dan met twee bitten tegelijk, een stang en een trens. Let er wel op dat sommige paarden een klein mondje hebben en twee bitten soms niet in de mond passen. Zoals hierboven beschreven word dit hoofdstel met een hoge neusriem gereden.
Mexicaans hoofdstel
Het mexicaans hoofdstel heeft een speciale neusriem. Het bestaat uit twee dunne riempjes die boven op de neus samenkomen. De neusriem belemmert niet de ademhaling van het paard, maar heeft wel een scherpe inwerking als het paard zijn mond probeert te openen. Dit soort hoofdstellen worden vaak bij springen gebruikt.
Westernhoofdstel
Bij een western hoofdstel rij je zonder neusriem. Dit geeft het paard veel bewegingsruimte en heeft het haast geen last van het hoofdstel. Als een paard een hoofdstel met neusriem gewend is, moet je het rijden zonder neusriem wel opbouwen. Je kunt ervoor kiezen eerst met een bosal te rijden.
De frontriem heb je in 2 verschillende soorten. Je hebt de gewone frontriem en de one-ear frontriem. De teugels zitten bij een westernhoofdstel niet aan elkaar vast.
Endurance hoofdstel
Het endurance hoofdstel is een combihoofdstel. Bij dit hoofdstel maak je in een klik er een halster van en van je teugels een hasltertouw. Ideaal als je lange afstanden rijd en onderweg eens een pauze neemt. Je kunt je paard dan even laten grazen of vastzetten terwijl je een pauze neemt.
Bitloos hoofdstel
Je hebt heel veel verschillende soorten bitloze hoofdstellen. Je rijdt je paard dan zonder bit en hindert het paard dan niet in de mond. Natuurlijk zal je meer op je zit moeten gaan rijden en zorgen dat het paard luistert naar je hulpen.
Welk hoofdstel het beste is, is voor ieder paard anders. De ene loopt fijner met een engels hoofdstel en een ander loopt fijner bitloos. Het is proberen wat het beste werkt voor jou paard.
Extra informatie
Het onderhoud van je hoofdstel is erg belangrijk. Het beste is om je hoofdstel wekelijk met zadelzeep schoon te maken en daarna soepel en sterk te houden door het met leervet in te vetten. Voor een grondige schoonmaakbeurt kun je hem het beste uit elkaar halen en zonder teugels en bit in een bak met olie leggen. Laat dit een nachtje intrekken om hem vervolgens goed droog te wrijven met een doek.
Bij de meeste hoofdstellen hoort natuurlijk een bit. Een bit werkt via de tong in op de lagen van het paard. De lagen zijn de tandloze ruimte in de onderkaak. In het algemeen geldt dat hoe dunner het bit des te scherper het in de mond werkt.
Er zijn heel veel verschillende soorten bitten. Je hebt ze in verschillende dikte, breedte, vorm en materialen. De breedte van het bit moet bij de breedte van de mond passen. Het bit mag maximaal een halve cm uitsteken.
Een bit onderhoud je het beste als je hem na elke keer rijden grondig afspoelt totdat al het vuil en speeksel eraf is.
Matentabel
Via de onderstaande tabel kunt u ongeveer inschatten welke maat hoofdstel u het beste voor u paard kunt nemen. Let er wel op dat dit een indicatie is en er natuurlijk ook rekening gehouden moet worden met het type paard en de bouw van het paard. Hierdoor kan de maat verschillen.
Hoofdstelmaten Tabel
| Hoofdstel | Aanduiding op de website of label | Geschikt voor |
| Shetland | Shetland; Shet | Shetlander; kleine ponyrassen; Welsh A |
| Pony | Pony; PS | kleinere pony’s; B en C pony’s; Hackney’s; Welsh; Shetlanders met een groot hoofd |
| COB | COB; CS; Volblut | vele middelgrote pony rassen; D en E pony’s; Fjorden; Ijslanders; Haflingers; Tinkers |
| FULL | FULL; FS; Warmblut | de meeste volwassen paarden |
| XFULL | XFULL; XFS | de grotere paarden |
| Koudbloed | XXFS; Kaltblut | Belgische trekpaarden; Shires |
